TÜRK SİYASAL HAYATI YAZI SERİSİ
8. YAZI
İttihat ve Terakki Cemiyeti etkisiyle 2. Meşrutiyet ilan edilmiş ve Kanuni Esasi tekrar yürürlüğe girmişti. 1908 yılında iki dereceli ve basit çoğunluğa dayalı bir seçim yapıldı. 25 yaşına giren ve az çok vergi ödeyenler bu seçimde oy kullanabildi. Müntehib-i Evvel adı verilen birinci seçmenler, Müntehib-i Sani denilen ikinci seçmenleri seçti. İkinci seçmenler de Meclis-i Mebusan'a gidecek olan mebusları seçti. Bu seçim sistemi 1946 yılına kadar Türkiye'de siyasal yaşamı yönlendirdi. Bu İttihat ve Terakki Cemiyeti ile Ahrar Fırkası katıldı. 281 Mebustan oluşan meclise Ahrar Fırkası bu seçim neticesinde yalnızca bir mebus gönderebildi. Yönetimi bizzat İttihat ve Terakki gerçekleştirmese bu dönemde yönetim üzerinde ciddi bir baskı oluşturdu. Yönetimi ele geçirmeme sebebi olarak İttihat ve Terakki Cemiyetinde tecrübeli ve yaşlı subaylar yerine cemiyetin genç subaylardan oluşması söylenebilir.
1908 seçimine seçim yenilgisinin yanı sıra Ahrar Fırkası medya yoluyla ciddi muhalefete başladı. Karşılıklı sert eleştiriler gazetelerde yer alıyordu. Dönemin bir diğer muhalefet grubu ise İttihad-ı Muhammedi Cemiyeti idi. Nakşibendi şeyhi güdümündeki Volkan Gazetesi etrafında toplanan bu cemiyet de bir yandan şeriat düzeni lehinde gösterilere başlamıştı.
8. YAZI
İttihat ve Terakki Cemiyeti etkisiyle 2. Meşrutiyet ilan edilmiş ve Kanuni Esasi tekrar yürürlüğe girmişti. 1908 yılında iki dereceli ve basit çoğunluğa dayalı bir seçim yapıldı. 25 yaşına giren ve az çok vergi ödeyenler bu seçimde oy kullanabildi. Müntehib-i Evvel adı verilen birinci seçmenler, Müntehib-i Sani denilen ikinci seçmenleri seçti. İkinci seçmenler de Meclis-i Mebusan'a gidecek olan mebusları seçti. Bu seçim sistemi 1946 yılına kadar Türkiye'de siyasal yaşamı yönlendirdi. Bu İttihat ve Terakki Cemiyeti ile Ahrar Fırkası katıldı. 281 Mebustan oluşan meclise Ahrar Fırkası bu seçim neticesinde yalnızca bir mebus gönderebildi. Yönetimi bizzat İttihat ve Terakki gerçekleştirmese bu dönemde yönetim üzerinde ciddi bir baskı oluşturdu. Yönetimi ele geçirmeme sebebi olarak İttihat ve Terakki Cemiyetinde tecrübeli ve yaşlı subaylar yerine cemiyetin genç subaylardan oluşması söylenebilir.
1908 seçimine seçim yenilgisinin yanı sıra Ahrar Fırkası medya yoluyla ciddi muhalefete başladı. Karşılıklı sert eleştiriler gazetelerde yer alıyordu. Dönemin bir diğer muhalefet grubu ise İttihad-ı Muhammedi Cemiyeti idi. Nakşibendi şeyhi güdümündeki Volkan Gazetesi etrafında toplanan bu cemiyet de bir yandan şeriat düzeni lehinde gösterilere başlamıştı.
 |
| SULTAN 5. MEHMET (REŞAT) |
İstanbul'da İttihat ve Terakki'nin gücünü yitirmesine rağmen Makedonya'da hala etkin gücü bulunan cemiyet, yönetim üzerindeki hakimiyetini tekrar sağlamak amacıyla harekete geçmek için hazırlığını yaparak kısa sürede harekete geçti. Makedonya'daki 3. Ordu birlikleriyle gönüllülerden oluşan Hareket Ordusu, Mahmut Şevket Paşa komutasında İstanbul'a girdi. 24 Nisan'da İstanbul'a girerek hakimiyeti sağlayan Hareket Ordusu, 31 Mart ayaklanmasını bastırdı. 27 Nisan günü ise 2. Abdülhamit'i bu ayaklanmaya destek olduğu gerekçesi ile tahttan indirerek yerine sultanın küçük kardeşi Mehmet Reşat Efendi'nin Osmanlı'nın yeni padişahı olmasını sağladılar.
0 Yorumlar