Amnezi, insanların bazı şeyleri hatırlayamama durumudur. Bellek sistemlerindeki hasardan kaynaklanır, ancak insanları farklı şekillerde etkileyen farklı amnezi türleri vardır. Bu yazıda, amneziden ve bir yandan da bellek kaybı örneklerinden biri olan Clive Wearing'den bahsedeceğim.
Anterograt (ileriye doğru) amnezi, belli bir olaydan sonrasını anımsayamama, retrograt ( geriye doğru) amnezi ise belli bir olaydan öncesini anımsayamamadır.
Amnezi, bireyin tamamen veya kısmen hafıza kaybı yaşadığı nörolojik bir durumdur. Belleğin işleyişinde prefrontal korteks, hipokampus, amigdala gibi beynin farklı bölümleri görev alır. Bu bölümlerin hasar görmesinden bellek sorunları ortaya çıkabilir. Ayrıca çeşitli enfeksiyonlar, stres, alkol tüketimi ve yaşa bağlı düşüş gibi amneziye katkıda bulunabilecek başka faktörler de vardır.
1938 yılında doğan İngiliz müzisyen Clive Wearing 40'lı yaşlarda beyin iltihabı (viral ensefalit) nedeniyle, yeni anıların oluşumunda önemli bir rol oynayan temporal lobunda hasar meydana gelmişti. Bu hasar nedeniyle Wearing artık hayatının ancak son bir iki dakikasını hatırlayabiliyordu, geri kalan her şeyi unutmuştu. Yeni anılar oluşturamadığı için sürekli olarak kendini yeni ayılmış, bilinci az önce açılmış gibi hissediyordu. Çocuklarının ve karısının isimlerini hatırlayamıyor, geçmişi veya eğitimi hakkında hiç bir şey bilmiyordu.
Günlüğünde de bu hastalığın seyrini görüyoruz:
Bu sayfada geçen dakikalar için yeniden yeniden benzer şeyler tekrar ediyor... "İlk defa uyandım", "Bu hastalık şimdiye kadar ölüm gibiydi"...
Now I Am Awake.
Now I Am Awake.
Now I Am Awake.
Günlükte sürekli tekrar eden ifade bu. Önceden yazdıkları sorulduğunda da kendi el yazısını tanıdığını ama bunları yazdığını hatırlamadığını, kendisinin yazmış olamayacağını söylüyor. Bellek yitimi
Amnezi tıbbi bir durumdur, akıl sağlığı sorunu değildir. Depresyon, anksiyete veya başka herhangi bir psikiyatrik durumdan kaynaklanmaz. Aslında, amneziye genellikle moleküler düzeyde işleyişine zarar veren kafa yaralanmaları ve beyindeki diğer fiziksel travmalar neden olur.
Dolayısıyla, beyninizde olan başka bir şey (veya bir yaralanma) nedeniyle hafızanızla ilgili sorunlar yaşıyorsanız, bu gerçekten endişelenecek bir şey değildir; hayat kadar çok!
Hafıza kaybı yaşayan kişiler hasta olduklarını bilmezler ve genellikle hasta olduklarını kendilerine söylendikten birkaç dakika sonra unuturlar.
Bu sorunu önlemenin en iyi yolu, doğrudan hastayla konuşmak ve onlara "Sizce ne oldu?" gibi sorular sormaktır. veya "Başka belirtiler var mı?" Ayrıca, birinin tedavi için son gelişinden bu yana hayatlarında herhangi bir değişiklik olup olmadığını da sorabilirsiniz.
Bu hastalıklardan kaynaklanan amnezi ciddi olabilir. Fonksiyonel nörolojik bozukluğu olan kişiler genellikle durumlarının farkında değildir ve ilk teşhis edildiğinde bir sorunları olduğunun farkında bile olmayabilirler. Bu örnek olay incelemesinden de görebileceğiniz gibi, amnezisi olan kişiler genellikle sağlıkları ve esenlikleri hakkında kendilerini bilgilendirmek için yakın bir ilişki içinde oldukları birine ihtiyaç duyarlar.
Konuyla ilgilenenlere ayrıca "50 İlk Öpücük" filmini de tavsiye ederim.
0 Yorumlar